ขอถามเรื่องรอยต่อ ระหว่างอุปจารสมาธิถึงอัปปนา

คือว่าผมติดอุปจารสมาธิมานานมากแล้วขึ้นอัปปนาไม่ได้สักที หรืออาจเป็นเพราะผมนั่งสมาธิแค่ชั่วโมงเดียวหรือปล่าวถึงไปไม่ได้ และอีกอย่างเวลาเข้าถึงอุปจารสมาธิชอบกลับเป็นภูมิวิปัสสนาซะอย่างนั้น ทั้งที่ไม่ได้ตั้งใจที่จะทำ
มีใครพอชี้แนวทางให้ผมหน่อยครับ

 

เรื่อง ของ ศีล สถานที่ วิถีชีิวิต ก็เกี่ยวข้องครับ
เช่น คนทำงานมาก คิดมาก ก็ทำสมาธิลงสู่ อัปปนาก็ยากหน่อย
ก็ต้องปรับ วิุีถีชีวิต ครับ เช่น คิดให้น้อยลง มีข้อวัตร มีอาชีพที่ไม่เสี่ยงต่อการผิดศีล
เรื่องราวต่างๆ ในหัว ก็วางให้มากขึ้น
มันก็จะค่อยๆ ขัดเกลากล่อมเกลา ลงสู่ สัมมาสมาธิ ได้ดีขึ้น
หรือมีเวลาก็ปลีกตัวไป ปฏิบัติในสถานที่สัปปายะ คือ สบาย ไร้กังวล

 

ขอบคุณพี่ ขันธ์ ครับโดยปกติก็คิดมากอยู่แล้ว

 

ขอเพิ่มเติมต่อจากท่านอาจารย์ขันธ์อีกนิดนะครับ


สติต้องจับที่จิตหรือผู้รู้นะครับ อย่าให้เคลื่อน
ไม่ต้องพิจารณา ให้อยู่ีที่ผู้รู้

 

http://palungjit.org/threads/ประเทืองปัญญา-สนทนาพี่น้องธรรม-ครั้งที่-๓.209381/page-4

 

สะดวกก็ไปด้วยกันนะ จื่อหลิง

 

แล้วทราบไมว่าที่ติดอยู่ตรงอุปจารสมาธิไม่สามารถก้าวขึ้นไปติดอยู่ตรงใหน.....ตรงปิติ...หรือตรงแสงที่ลอยผ่าน...หรือตรงนิมิต.....หรือนิวรณ์ตัวใหน....อย่างไรตรวจสอบอีกที......

ต้องดูที่จุดของมันจริงๆถึงจะก้าวผ่าน.....

แล้วใช้กรรมฐานกองใหนอยู่

 

เรื่องที่น่าเศร้า

เหมือนกันเลย เวลาถึงอุปจารสมาธิ ที่เราเป็นมีภาพนิมิตปรากฏมากมาย ประมาณชั่วโมงที่ 2 ภาพนิมิตจะคลายลง จะรู้สึกแต่ความสว่าง นิ่งอยู่ สัมผัสรู้ เห็นเกิดขึ้น ตั้งอยู่ ดับไป จิตความรู้สึกหรือ สัมผัสความรู้สึกใดที่เกิดกับจิตก่อน เกิดขึ้น ตั้งอยู่ และดับไป ไม่ว่าเสียงที่กระทบ อากาศ ร้อน หนาว จิตนิ่งสัมผัสอยู่ เป็นวัฏจักรโดยตลอด และทุกอย่างจะคายๆๆลง ในชั่วโมงที่ 3 นั่งลืมตารู้อยู่ ลุกเดินรู้อยู่ นั่งสมาธิกับ เดิน นอน เหมือนกันหมด สรุปเราก็ไม่ถึงอัปนาสักที มั้ง

 

เรื่องของนิมิตในอุปจารสมาธิ...เรื่องธรรมดาที่เกิดขึ้นเกือบจะทุกคนที่ปฏิบัติถึงครับ.....

 

เดินจงกลม จะแก้ได้

 

สงสัยเหมือนกันค่ะ ถ้าถึงสมาธิระดับณานนี้ถ้าถอนสมาธิออกจะไม่ปวดเมื่อยจะมีแต่
ความสงบโปร่งและสบายไม่ว่าจะนั้งนานเท่าใดก็ตาม....เข้าใจถูกเปล่าเอ่ย อิอิ

 

เข้าใจถูกและครับ อนุโมทนา เพราะกำลังใจที่ออกจากอารมณ์สมาธิใหม่ๆนั้น

มีความเบิกบาน ชุ่มชื่นใจมาก เยือกเย็น นี้เป็นกำลังของสมาธินะครับ

อารมณ์เป็นหนึ่ง หรือ อัปปนา ก็เริ่มที่ ปฐมฌาณ หรือ ฌาณที่หนึ่ง ก็ไล่ไปถึง จตุตฌาณ หรือฌาณสี่

ถ้าหมดลมตอนนั้น ก็ไปสู่พรหมโลก รูปพหรมมีทั้งหมด 16 ชั้นก็ไล่ไปตามกำลังของผู้ที่สามารถทรงฌาณอยู่ในระดับใด คุณธรรมประจำใจของพหรม

ก็คือพหรมวิหารสี่ มี เมตตา กรุณา มุทิตา อุเบกขา คนที่ทรงฌาณ ถ้ากำลังใจของแต่ละท่าน ทรงฌาณอยู่ได้ เจ้าพหรมวิหารสี่ก็จะมาครองใจของผู้ที่ทรงฌาณอยู่แบบเต็มๆ แบบไม่ต้องเชิญ (ลองทรงฌาณดูไห้ได้ ถ้าไม่เชื่อนะ) พหรมวิหารสี่ จะคอยล่อเลี้ยงใจของผู้ที่ทรงฌาณโดยอัตโนมัติ กระแสใจจะมีความเยือกเย็น ตราบใดที่ฌาณยังไม่เสื่อมนะ

จิตใจจะเยือกเย็น ใจสงบนิ่งมีสติมาก นี้ว่าแค่เรื่องของกำลังฌาณนะครับ

เพราะ จขกท สนทนาเกี่ยวกับเรื่องสมาธิเป็นหลักนะครับ

เป็นกำลังใจไห้นะครับ จขกท ถ้ามาถึงอุปจรสมาธิได้ ถ้าอีกหน่อย ถ้าถึงอุปจรสมาธิละเอียด ก็ห่างกับ ปฐมฌาณ หรือ อัปปนาสมาธิ ห่างกันแค่เส้นผม เผลอๆต้องผ่า

อย่างไรเสีย ต้องได้แน่นอนครับ รักษาอารมณ์ใจและกันนะครับ ผมว่าไม่พลาดแน่

 

ตอบพี่ Phanudet นะครับ ก็ตรงภูมิวิปัสสนานั้นแหละครับคือเวลาที่คนบรรลุฌานขั้นสูงต้องการที่จะให้ตนเองมาใช้ปัญญาทางวิปัสสนาก็ถอยสมาธิลงมาที่อุปจารสมาธิเพื่อพิจารณา ส่วนผมเข้าอุปจาสมาธิได้ซักพักเป็นเลย คิดเรื่องอะไรมันแตกไฟล์ออกมาให้เลยทั้งที่ไม่ค่อยมีความรู้ในเรื่องนั้น ๆ เป็นที่แรกก็นึกว่าคิดมาก พอฟังเทศน์หลวงปู่พุธท่านว่าเป็นภูมิวิปัสสนา (เรื่อง บริกรรม ภาวนา และตามกำหนดรู้) คราวนี้เมื่อมันเป็นกำหนดรู้ก็รู้ว่ามันคิดแต่ผมต้องการที่จะขึ้นอัปปนา จะทำให้จิตรวมได้ยังไง
ส่วนกรรมฐานที่ผมปฏิบัติคือ บริกรรมพุทโธกำกับลมหายใจเข้าออก

 

ผมคิดว่าเมื่อจิตทรงอยู่อุปจารสมาธิ แล้วเกิดการพิจารณาเป็นวิปัสสนาญาณ ก็ควรพิจารณาไปเถิดครับ จะได้เกิดปัญญาบรรลุมรรค ผล กันไปเลยจะดีกว่านะครับ ถ้าลงไปอัปนาสมาธิมันจะพิจารณายากถว่าจะถอนจิตขึ้นมาที่อุปจารสมาธิ เพราะจิตมันตั้งมั่นอยู่ที่ความนิ่งเกิน แต่ถ้าจะเอาถึงขั้นอัปนาสมาธิก็ต้องปล่อยวางในภาพนิมิตทั้งหมด จิตจดจ่อกับคำภาวนาหรือกรรมฐานที่ใช้เพียงอย่างเดียว จิตก็จะเดินลงสู่อัปนาสมาธิเองครับ...
แต่จะได้อัปนาสมาธิขั้นใดนั้นขึ้นอยู่กับบุญกุศลที่เคยได้ปฏิบัติภาวนามาแต่กาลก่อนรวมทั้งกับวิริยะอุตสาหะด้วยครับ
ขอให้เจริญในธรรม ตราบถึงมรรค ผล และนิพพานเป็นที่สุด...

 

ภูมิวิปัสสนาหรือฟุ้งซ่านในธรรมแยกกันให้ออกนะน้อง......ฟุ้งซ่านในธรรมคือ...สถาววะที่ฟุ้งเรื่องต่อเรื่อง.....มันไม่หยุดเรื่องต่อเรื่องไม่มีจบ.....เมื่อจิตไปยึดไอ่ตรงเรื่องต่อเรื่องนี่....มันไม่สงบนะน้อง.....

อีกอย่างภูมิวิปัสสนาของผู้ที่ออกจากกำลังฌาณ...จะมีความลุ่มลึกมาก...มีกำลังสูงเหมือนเราได้พักผ่อนอย่างเต็มที่..มีความโปล่ง..โล่ง...เบา..ควรแก่การงาน...เมื่อถอยสู่วิปัสสนา(สมาธิขั้นอุปจารสมาธิ)....จะเห็นสภาวะที่ชัดเจน...เป็นเรื่องๆ....ตีจนแตกแล้วสู่อาการสงบ....ในธรรม......มีจบ......

ของเราเป็นแบบใหน.....

มันคนละตัวกันนะ.....

 

วิธีการคือ....ถ้าเป็นแบบแรก....อย่าสนใจในความคิดใดไม่ว่าจะเป็นทางธรรมก็ตาม.....ปล่อยวาง...ทั้งกายและใจ.....สู่อารมณ์ที่สงบ.....ในอานาปานุสติกรรมฐาน.....จุดเดียวเท่านั้นก็คือ....สติตามรู้เพียงแต่ลมหายใจเข้าออก.....เมื่อเจอกับสถาวะใดไม่ต้องไปให้ความสนใจ......คืออย่าให้จิตเคลื่อนออกจากสมาธินั้น.....สติตามเมื่อสติมีกำลังก็จะตั้งมั่นมากขึ้นเป็นวิถีของสมาธิ.....ก็จะพัฒนาขึ้นไปตามลำดับ(จะไม่หนัก)......แล้วก็จะไปถึงอัปณาสมาธิ(ฌาน ๔)....ต่อจากนั้นศึกษาตามแบบหลวงพ่อฤาษี...หลวงพ่อพุธไปก็ได้ครับ....เหมือนกัน.....ไม่ยาก......

 

ใช่ครับ มันจบเป็นเรื่องอยู่ครับ แต่ก็มันเป็นทั้งสองอย่างนั้นแหละครับแต่แบบข้างบนจะเป็นน้อยกว่าแบบข้างล่าง แต่ผมยังไม่ถึงฌานเลยนี่ครับ

 

สติตามรู้เพียงแต่ลมหายใจเข้าออก.....เมื่อเจอกับสถาวะใดไม่ต้องไปให้ความสนใจ
เข้าใจแล้วครับ แสดงว่ากำลังสติผมไม่มากพอจึงไม่สามารถสู่อารมณ์ที่สงบ ในอานาปานสติได้ อนุโมทนาขอบคุณพี่ Phanudet มากครับ

 

ถ้าเป็นแบบที่ ๒ ทำต่อไป....ให้มีความคล่องตัว....เมื่อใดต้องการพักผ่อน....ก็เข้าเลย...ให้เป็นวสี...ไม่ต้องตั่งท่า....

ไล่ ขนิก อุปจารสมาธิ ๑๒๓๔ ๔๓๒๑ อุปจาร ขนิก......จนเกิดความคล่องตัว.....

ความจริงคนทำได้นี่มีประโยชน์มากนะ....พ่อแม่ครูบาอาจารย์ท่านทำได้หมดแล้ว.....สมัยนี้ก็ยังมีคนทำได้อยู่นะ.....ไม่ได้เป็นของยากเกินความสามารถ.....สุขวิปัสสโกท่านใช้วิธีนี้กันตั่งแต่โบราณกาล......

 

กำลังของอุปจารสมาธิเพียงพอแล้วต่อการเจริญวิปัสสนานะ....มีนิ่งมากกว่าขนิก...กำลังดีกว่ากันนิดหน่อย.....แต่ทรงตัวไม่นานนะ....ไม่ได้เหมือนกำลังฌาน....มันต่างกันมากน้อง.....

อุปจารสมาธิ...มีอีกชื่อว่า อุปจารฌาน.....

เราแน่ใจแล้วเหรอว่าที่เราอยู่เป็นอุปจารสมาธิ....พอดีอธิบายไม่ค่อยละเอียดถึงสถาวะ.....พี่เลยไม่เข้าใจ.....