----- ๑๘ อรหันต์ -----

ถาม
ผมอยากทราบประวัติของ 18 อรหันต์ว่ามีความเป็นมาอย่างไรช่วยชี้แนะด้วยนะครับจักขอบพระคุณเป็นอย่างสูงขอบคุณครับ

ตอบ
อาศัยบันทึกของพระนนทิมิตรพระภิกษุชาวสิงหลกล่าวไว้ว่า ก่อนที่พระศากยมุนีตถาคตจะทรงปรินิพพาน ได้ทรงมอบธุระรักษาพระศาสนาไห้กับพระพระมหามหาอรหันต์ทั้ง ๑๖ องค์ โดยพระอรหันต์จะทั้งนี้ได้รับหน้าที่รักษาพระศาสนาจะไม่นิพพานจนกว่า พระเมตไตรยจะมาตรัสรู้และประกาศพระศาสนา ซึ่ง "พระพระอรหันต์ทั้ง ๑๖" นั้น ได้พัฒนากลายเป็น "พระอรหันต์ทั้ง ๑๘" หรือ "๑๘ อรหันต์" ในเวลาต่อมา

รายนามพระอรหันต์ ทั้ง ๑๖ มีดังต่อไปนี้

๑. พระปิณโฑลภารทวาชะ

๒. พระกะนะกะวัตสะ

๓. พระกะนะกะภารทวาชะ

๔. พระสุภัททะ

๕. พระนกุละ

๖. พระภัทระ

๗. พระกาลิกะ

๘. พระวัชระปุตระ

๙. พระสุปากะ

๑๐. พระปันถกะเถระ

๑๑. พระราหุล

๑๒. พระนาคเสน

๑๓. พระอิงคทะ

๑๔. พระวันวาสิน

๑๕. พระอชิตะ

๑๖. พระพระจูฬปันถกะ

เล่ากันว่าที่จาก ๑๖ ต่อมากลายเป็น ๑๘ องค์ เพราะเมื่อมีการสร้างรูปเคารพ ได้มีการสร้างรูปพระนนทิมิตร และพระถังซำจั๋งผู้แปลคัมภีร์ไปด้วย ทำให้คนเข้าใจผิดว่าพระมหาอรหันต์มี ๑๘ องค์ บางพวกก็สันนิษฐานว่า ที่เปลี่ยนเป็น ๑๘ นั้น เพราะคนจีนเชื่อว่าเลข ๑๘ เป็นเลขมงคล

แต่เดิมนั้นไม่มีการสร้างลักษณะรูปเคารพที่แน่นอน ต่อมามีการสร้างรูปเคารพ ๑๘ อรหันต์ในสมัย ๕ ราชวงศ์ (ประมาณ พ.ศ. ๑๔๕๐ – ๑๕๐๓) จึงมีแบบแผนที่สืบทอดมาจนถึงปัจจุบัน อย่างไรก็ตามอาจมีรายนามพระอรหันต์แตกต่างกันไปในบางที่ (แต่โดยส่วนใหญ่แล้วจะเหมือนกัน) โดยเฉพาะอีก ๒ องค์ ที่เพิ่มมาทีหลัง ซึ่งเท่าที่พบบ่อยๆ มี ๓ แบบดังนี้

แบบที่ ๑ มีพระนนทิมิตร เป็นองค์ที่ ๑๗ และมีพระปิณโฑละเป็นองค์ที่ ๑๘

แบบที่ ๒ มีพระมหากัสสปะ เป็นองค์ที่ ๑๗ และมีพระเมตไตรย (หลวงพ่อถุงย่ามใหญ่) เป็นองค์ที่ ๑๘ และ

แบบที่ ๓ (เป็นของทิเบต) มีพระธัมมะตาละเป็นองค์ที่ ๑๗ (พระธััมมะตาละเป็นอุบาสก ไม่ใช่พระภิกษุ) มีพระเมตไตรย (หลวงพ่อถุงย่ามใหญ่) เป็นองค์ที่ ๑๘

ทั้งนี้ผมได้แนบภาพพระอรหันต์ทั้ง ๑๘ ของทิเบตที่เป็นภาพทังกะ ประดิษฐานอยู่ในพระตำหนักหย่งเหอที่ปักกิ่งมาให้ชมด้วยครับ

 

ข้อความนี้นำมาจาก mahapadma.org
เขียนโดยท่าน โพธิพฤกษ์ วัชราธร โพธิพฤกษ์ วัชราธร | Facebook

 

พระราหุล นิพพานแล้วน่ะครับที่สวรรค์ชั้นทราบว่าเทวดาเก็บสังขารไว้บูชาครับ
ส่วนพระมหากัสปะก็นิพพานแล้วโดยมีภูเเขาทั้งสามลูกมาปิดเก็บสังขารไว้ให้พระศรีอริยเมตไตรใช้เตโชธาตุของพระองค์เผาสังขารครับ พระมหากัสปะนี้รับรองได้ครับ หลวงปู่จาม มหาปุญโญ และหลวงปู่ตื้อ ท่านได้ไปทางกายทิพย์มาแล้วครับ

 

คติของเถรวาทบรรลุอรหันต์ก็นิพานหาอะไรไม่เจอ
คติของมหายานบรรลุอรหันต์แล้ว เมื่อละสังขาร ก็จะเป็นลักษณะธรรมกาย
มีสภาวะแบบสุญตาต่อไป... ต้องอธิบายเรื่องตรีกายกันอีกยาว
ไปหาศึกษาต่อหนา

เถรวาท บอกต้องบำเพ็ญบารมีถึงจะเรียกว่าพระโพธิสัตว์
มหายานบอก ต้องบรรลุโพธิจิต ละอาสวะทั้ง10 จึงเรียกว่าพระโพธิสัตว์
ละอาสวะทั้ง 10 ก็อรหันต์นั้นแล

 

วิมุติธรรมนั้นมีอยู่ ไม่เคยเกิด ไม่เคยดับ ไม่เป็นของผู้ใด ไม่มีผู้ใดยึดถือเอาได้ เป็นเช่นนั้นตลอดกาล เมื่อรูปนามใดเข้าถึงความดับสนิท แจ้งวิมุติธรรมโดยพลัน

 

อนุโมทนากับเจ้าของกระทู้ครับ (18 อรหันต์ 十八羅漢)